Betounico(-d'Alemagno)
Stachys germanica subsp. germanica
Lamiaceae Labiaceae
Nom en français : Épiaire d'Allemagne.
Descripcioun :La betounico-d'Alemagno trachis en mato d'eici, d'eila dins lis ermas, en ribo de camin... Nous vèn de Grèço e de Turquìo e s'èi naturalisado en Prouvènço despièi mai de dous siècle. Fai de flour d'un rose sale de de 10 à 15 mm de long. Li fueio de la subsp. germanica soun en couor à la baso emé d'encrenaduro sus li bord (fotò à man drecho). Coumpara emé la betounico-di-fueio-de-sàuvi que ié sèmblo proun, mai que trachis dins li relarg pu se e caud.
Usanço :En tisano, sèmblo agué de prouprieta estoumatico e enmenagogo (J. Roques, Plantes indigènes et exotiques, 1809, p.184). La planto es amaro.
Port : Erbo
Taio : 30 à 100 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Stachys
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 600 m
Aparado : Noun
Mai à avoust
Liò : Camin
- Ermas
- Roubino
- Tepiero
Estànci : Mesoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Óurigino Pountico
Ref. sc. : Stachys germanica subsp. germanica
Àpi-fèr
Smyrnium olusatrum
Apiaceae Umbelliferae
Autre noum : Àpi-bouscas.
Noms en français : Maceron, Maceron potager.
Descripcioun :Se rescontro pulèu dins li relarg pas trop liuen de la mar nostro, mounte trachis proche dis oustau e dins li baragno. Es uno grando planto, forto, emé la cambo boutisso en li fueio 3 cop divisado en 3 fueioun. Lou brout (oumbello) caup de 5 à 15 rai. Lou fru èi negre un cop madur, de 5 à 7 mm.
Usanço :Es uno bono planto cultivado desempièi de tèms e un pau óublidado. Tout se pòu manja dins la planto, cue o crus : la racino, li fueio, li pecou, li flour (chaplado dins l'ensalado), li tijo (pelado). Èi peréu di proun vertuouso, ajudo à la digestioun e à manja, fai pissa, èi bono contro lou mau d'os. Tambèn l'àpi-fèr èi depuratiéu...
Port : Grando erbo
Taio : 0,5 à 1,5 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Smyrnium
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 4 à 7 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Abriéu à jun
Liò : Baragno
- Escoumbre e proche dis oustau
- Ermas
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterranenco-Atlantico
Ref. sc. : Smyrnium olusatrum L., 1753